زمان به وجود آمدن اولین کاغذ

کشور چین برای اولین بار یاد گرفتند که از پوست درخت توت خمیری درست کنند و از آن کاغذ بسازند آن‌ها با اضافه کردن تکه‌های الیاف , کتان , کنف و حتی تورهای ماهی گیری کهنه به خمیر مزبور به آن استحکام بیشتری می‌بخشیدند. تاریخچه کاغذ برای نوشتن در امپراتوری‌های مختلف متفاوت است برای مثال در:

بین‌النهرین از لوحه‌های گلی
مصر از پاپیروس
چین از لوحه‌های چوبی , نمد با قلم‌مو و پارچه ابریشمی

انواع کاغذ و چاپ

انسان های اولیه، به ‌تدریج که نیاز به تصویر کردن اشیاء، یادداشت کردن وقایع و ارسال پیام های کتبی را درک کرد، اهمیت و ضرورت شیئی که بتواند بر روی آن اثر به جا ماندنی را ثبت کند، دریافته بود و همواره در راه دستیابی به آن تلاش می‌کرد. کارگران چینی که در سال ۷۵۱ به دست ایرانیان اسیر شدند، این فن را با استفاده از کتان و شاهدانه ، به مردم سمرقند آموختند و بعدها توسط مسلمانان در بغداد ، دمشق و حتی مراکش و اسپانیا متداول شد. اولین کارخانه کاغذ سازی ، درسال ۱۱۵۴ در اسپانیا و اولین آسیاب تهیه پودر چوب ، در سال ۱۱۹۰ در فرانسه تأسیس شده بود.

تا به امروز بیش از ۳۰۰۰ نوع کاغذ های مختلف، برای مصرف های گوناگون در بازار وجود دارد که هر کدام برای مصرف های مختلف چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از موارد مهمی که تاثیر بسیاری روی هزینه چاپ دارد، نوع کاغذ و مقوای مصرفی است، اما گذشته از این تاثیر باید توجه داشت که عدم تطبیق نوع آن با محصول تولیدی ممکن است استفاده از آن را تحت الشعاع قرار دهد.

پس لازم است بیشتر در مورد انواع کاغذ و کاربرد آن بدانیم.

مواد اولیه برای تهیه کاغذ

مواد اولیه برای تهیه انواع کاغذ ، بطور کلی ، مواد سلولزی است که از منابع مختلف تهیه می‌شوند:
• ساقه کتان ، شاهدانه ، پنبه که الیاف بلند (در حدود ۱.۲ تا ۶ میلی متر) دارند.
• ساقه گیاهانی مانند گندم ، جو (کاه) ، نی ، کنف و غیره.
• درختانی که مانند کاج برگ سوزنی دارند و یا  مانند چنار برگ پهن دارند (با الیاف کوتاه در حدود ۰.۵ تا ۱.۲ میلی متر)
• انواع کاغذ‌های باطله و یا خرده‌ها و قطعات مقوای کهنه
• الیاف تفاله نیشکر

هزینه تولید مواد اولیه کاغذ

براى تولید یک تن خمیرکاغذ از تنه درختان یک میلیون و ۲۰۰ هزار ریال و از باگاس نیشکر فقط ۱۴۰ هزار ریال است. جالب اینکه آزاد کردن باگاس که زباله نیشکر است براى محیط زیست مضر بوده و تبدیل آن به کاغذ نوعى سود دو طرفه محسوب مى شود.

چهار گروه اصلی تقسیم بندی انواع کاغذ در صنعت کاغذسازی

الف) کاغذ و مقوای گرافیکی

ب) انواع مقوای بسته بندی

ج) کاغذ های بهداشتی

د) کاغذ های صنعتی برای مصارف الکترونیکی

چند نوع از کاغذ و مقوا

۱ – کاغذ تحریر (writing and printing paper)

۲ – کاغذ تحریر رنگی یا الوان

۳ – کاغذ خود کپی (Carbonless)

۴ – کاغذ و مقوای گلاسه (coated paper)

۵ – مقوای پشت طوسی و پشت سفید

۶ – کاغذ و مقوای کرافت

۷ – کاغذ روزنامه

۸ – کاغذ روزنامه ( Paper News Print)

۹ – کاغذ انجیلی Bible Paper

۱۰ – مقوای کارتی ( Index Board )

۱۱ – مقوای پشت کرم یا زرد

۱۲ – کاغذ پلاستیکی

۱۳ – كاغذ پشت چسبدار

۱۴ – كاغذ كرافت يا كاهي ( Kraft Paper)

۱۵ – كاغذ غير قابل نسخه برداري

گرماژ کاغذ:

گرماژ کاغذ عبارت است از نسبت وزن کاغذ بر حسب گرم به مساحت یک متر مربع از سطح کاغذ . برای درک بهتر یک مثال را در نظر می گیریم : اگر گرماژ یک کاغذ ۷۰ گرم باشد، بدین معناست که هر یک متر مربع از این کاغذ ۷۰ گرم وزن دارد. هرچه مقدار گرماژ بیشتر باشد، کیفیت، ضخامت، استحکام و به تبع آن قیمت افزایش خواهد یافت.

مقیاس گرماژ

(g/m²) GSM است، که مخفف grams per square meter می باشد.

لمینت و سلفون:

لمینت: به فرآیند کشیدن روکش به روی هر سطحی اصطلاحاً لمینت می­ گویند

سلفون: اگر لمینت دارای ضخامت کمی باشد آن را سلفون نیز می ­نامند.

خصوصیت های خوب لمینت کردن

کار های چاپی در چاپ دیجیتال می ­توان به جلوه دادن به کار و زیبا کردن بیشتر کار با افزودن لمینت مات یا براق به آن اشاره کرد.

از لمینت و سلفون در چاپ کارت­ های ویزیت، کاتالوگ ­ها، بروشورها و دیگر محصولات چاپی استفاده می­ شود.

در واقع لمینت کردن، محصول چاپی را در مقابل تاشدن و آسیب دیدن مقاوم می کند. در حالی که سلفون، تنها در مقابل تا شدن از آن محافظت می کند.

ویژگی‌های مختلف کاغذ

۱ – ویژگی های فیزیکی: عمده ویژگی‌ فیزیکی کاغذ ها ضخامت آن ها می باشد که از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. ضخامت بیشتر کاغذ موجب بالا رفتن وزن و گرماژ آن شده و در اغلب موارد مقاومت کاغذ را افزایش می دهد

۲ – ویژگی های مکانیکی: مقاومت کششی و مقاومت به پاره شدن از مهمترین ویژگی های مکانیکی کاغذ ها می باشد.

۳ – ویژگی های شیمیایی: مواد به کار رفته در ساخت کاغذ عوامل شیمیایی ای می باشند که جنس کاغذ را تغییر می دهند. از المانی به نام PH برای بیان سیستم ساخت کاغذ و ضریب مرغوبیت آن استفاده می نمایند.دیگر عامل تاثیرگذار واکنش پذیری کاغذ با سایر مواد شیمیایی مرتبط به چاپ مانند رنگ های چاپی، مرکب چاپ و … می باشد.

۴ – ویژگی های نوری: ویژگــی های نوری در انواع کاغذ از تنـــوع بالایی برخوردار می باشــند. این ویژگـــی ها ذاتا بر کاربرد انواع کاغـــذ تاثیرگذار خواهنـــد بود.

چند ویژگی های عمومی نوری:

۱ – روشن بودن کاغذ
۲ – مات بودن کاغذ
۳ – سفیدی کاغذ
۴ – زرد یا تیره بودن کاغذ
۵ – درخشش کاغذ

کاربرد های کاغذ صنعتی

۱ – کارخانجات تولید ورق کارتن
۲ – تولیدکنندگان پاکت سیمان
۳ – تولید ساک های کاغ

کاربرد های کاغذ روزنامه

۱ – چاپ روزنامه
۲ – کارهای هنری سریع و موقتی
۳ – طرح های خام و بزرگ
۴ – طراحی موقت با مداد شمعی، گچی و یا ذغالی
۵ – رنگ کاغذ روزنامه عموما فیلی می باشد.
۶ – کشش سطحی و مقاومت مناسب در زمان چاپ
۷ – عرض کاغذ روزنامه بین ۷۰ تا ۱۱۰ سانتی متر می باشد.
۸ – گرماژ این کاغذ از ۶۰ گرم تا ۲۵۰ گرم می باشد

ویژگی و مراحل طی کردن کاغذهای فانتزی:

ویژگی ها:

کاغذ گرانیتی
کاغذ های رگه دار
کاغذ خالدار

فرایند ها:

۱ – در چاپ برچسب های پوشاک
۲ – در چاپ کارت تبریک
۳ – کارت های بازرگانی
۴ – جلد کتاب
۵ – کاغذ کادو
۶ -کادو مخصوص گل و هدیه
۷ – صحافی
۸ – کارت دعوت
۹ – تقویم های دجه یک
۱۰ – کتاب های درسی
۱۱ – دفترچه بانک ها
۱۲ – گواهی نامه
۱۳ – لوازم آرایشی

چاپ و مراحل آن:

مراحل چاپ:

۱ – نیروی فشار:

فشار که نیروی انتقال‌دهنده اطلاعات می‌باشد. هر چه سطح موردنظر بزرگ‌تر باشد به فشار بیشتری برای چاپ نیاز داریم.

۲ – انتقال اطلاعات از روی فرم:

فرم که حامل اطلاعات مدنظر بوده و شامل فرم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است و شامل متن , تصاویر و نقوشی است که قصد چاپ آن‌ها را داریم.

۳ – مرکب برای انجام عمل چاپ روی سطح موردنظر:

مرکب که برای ظهور اطلاعات موردنیاز است که شامل چهار جزء اصلی رنگ‌دانه، چسب، مواد اضافه کننده، مواد حامل مرکب می‌باشد.

۴ – سطحی برای چاپ مثل کاغذ:

سطح زیر چاپ که دریافت کننده اطلاعات است. این سطوح می‌تواند از جنس‌های مختلفی مثل کاغذ چاپی , شیشه , چوب , سنگ, فلز, پلاستیک , پارچه و … باشد

مواد اولیه سلولوزی برای تهیه کاغذ چاپی:

به‌طورکلی انواع کاغذ از مواد اولیه سلولوزی تهیه می‌شوند که این مواد از منابع مختلفی به دست می‌آیند. از مهم‌ترین منابع اولیه در تولید کاغذ چاپی می‌توان به:

۱ – ساقه کتان، شاهدانه، پنبه: این مواد الیاف بلندی در حدود ۱٫۲ تا ۶ میلی‌متر دارند.
۲ – ساقه برخی گیاهان همچون گندم، جو (کاه)، نی، کنف و غیره
۳ – درختانی دارای برگ سوزنی مانند کاج (با الیاف بلند ) و یا درختان با برگ پهن مانند چنار (با الیاف ۴ – کوتاه در حدود ۰٫۵ تا ۱٫۲ میلی‌متر)
۵ – انواع کاغذ‌های باطله و قطعات و خرده‌های مقواهای کهنه
۶ – الیاف تفاله نیشکر اشاره نمود.

ابعاد کاغذ چاپ:

دستگاه تولید کاغذ آن را در ابعاد مشخص تولید می‌کند.این برگ‌ها معمولاً به شکل مستطیل تولید می ‌شوند.

وزن کاغذ چاپ:

وزن کاغذ برحسب گرم بر مترمربع مشخص می‌شود.

فرمول محاسبه وزن بدین ترتیب است : ابعاد کاغذ در تعداد یک بند (۵۰۰ برگ) در وزن یک مترمربع (۷۰ گرم) برحسب کیلوگرم

درشتی کاغذ چاپ

قدرت مقاومت و دیگر ویژگی‌های کاغذ به میزان ضخامت آن بستگی دارد. که به‌وسیله ابزارهای دقیق اندازه‌گیری می‌شود.

 فرمول محاسبه ضخامت کاغذ( بر حسب چند صدم میلی‌متر) تقسیم بر وزن آن برحسب گرم می باشد‎

مشخصات شیمیایی کاغذ چاپ:

یک صفحه کاغذ ابتدا به‌صورت کاملاً وزن می‌شود و سپس توسط یک بخار مخصوص سوزانده می‌شود. تمام مواد سلولوزی خالص آن می‌سوزد و آنچه به‌صورت خاکستر باقی می‌ماند مواد اضافی آن است.

مشخصات مکانیکی کاغذ چاپ

۱- میزان مقاومت به سایش
۲ – میزان مقاومت در برابر رطوبت
۳ – میزان مقاومت به مواد چرب
۴ – خمش مقوا
۵ – مقاومت به جدا شدن لایه‌ها
۶ – میزان مقاومت در مقابل لایه‌لایه شدن
۷ – لهیدگی
۸ – مقاومت نسبت به کشش تا حد گسیختگی
۹ – مقاومت به تا خوردن
۱۰ – میزان مقاومت سطحی مقوا
۱۱ – میزان مقاومت در برابر سوراخ شدن
۱۲ – میزان مقاومت در برابر پاره شدن
۱۳ – لیسه (نفوذپذیری کاغذ نسبت به هوا)

استحصال كاغذ چاپ:

برای به دست آوردن کاغذ مواد شیمیایی به آن افزوده می‌شود تا آن را بهبود ببخشند که ممکن است مشکلات زیست‌محیطی زیادی به وجود آورند. از این رو کاغذهای باطله مواد شیمیایی گوناگونی در خود دارند که در آن‌ها ناخالصی‌های زیادی مثل مواد غذایی, شن , سنگ‌ریزه و ذرات پلاستیک و … نیز دیده می‌شود. از این رو فناوری بازیافت کاغذ چاپی امر بسیار مشکلی است.